" Irrational Exuberance "

"But how do we know when irrational exuberance has unduly escalated asset values, which then become subject to unexpected and prolonged contractions as they have in Japan over the past decade?"

Τάδε έφη Alan Greenspan στις 5 Δεκεμβρίου 1996, ενώπιον εκλεκτού ακροατηρίου στο επίσημο γεύμα του American Enterprise Institute στο Washington Hilton Hotel.
Λίγο μετά από αυτά τα σχετικά δυσνόητα σε πρώτο άκουσμα λόγια τα χρηματιστήρια έπεσαν σε όλο το κόσμο! (η μεγάλη πτώση βέβαια ήρθε 4 χρόνια αργότερα)

Τι σημαίνει "Irrational Exuberance";
Στη γλώσσα μας θα το μεταφέραμε σαν "παράλογο ενθουσιασμό", δηλαδή η γενικευμένη εκείνη ψυχολογία της πλειοψηφίας του επενδυτικού κοινού και η πεποίθηση ότι, ενώ τα θεμελιώδη (αλλά και η τεχνική ανάλυση) προειδοποιούν για επικείμενη πτώση/διόρθωση (ή σπάσιμο φούσκας άν προτιμάτε) των αξιών μιας αγοράς, εν τούτοις ο επενδυτικός πυρετός συνεχίζεται εκτοξεύοντας τις τιμές στην ...στρατόσφαιρα.

Τα λόγια τούτα έμειναν στην ιστορία κυρίως σαν κώδωνας κινδύνου και προειδοποίηση για αναμενόμενη μεγάλης τάξεως διόρθωση σε μία αγορά.
Τα ίδια λόγια "Irrational Exuberance" χρησιμοποιεί και για τον τίτλο του βιβλίου του ο Robert J. Shiller, καθηγητής Οικονομίας στην έδρα Stanley B. Resor στο Department of Economics and Cowles Foundation for Research in Economics του Πανεπιστημίου Yale.

Στο βιβλίο του ο καθ. Shiller αναλύει το "παράλογο" πλέον φαινόμενο της φούσκας των χρηματιστηρίων (εδώ πρόκειται για το αμερικανικό μοντέλο αλλά η ανάλυση μπορεί να εφαρμόσει σε οποιαδήποτε αγορά) κατά κύριο δε λόγο εξετάζει την περίφημη φούσκα των ακινήτων.

Από το βιβλίο αυτό σας μεταφέρω ένα γράφημα (μοναδικό στο είδος του) που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες επεξηγήσεις.


Παρουσιάζει τη πορεία της αξίας των ακινήτων (στις ΗΠΑ) σε προοπτική πλέον του ενός αιώνα. Από το 1890 μέχρι σήμερα....




Εδώ τίθεται το εύλογο ερώτημα: Πού θα πάνε οι τιμές των ακινήτων όταν θα σπάσει η φούσκα;...